Brooderhood: "Als je liefde in het eten stopt, gooi je het minder snel weg

Minga, Plein 1943

Het is een zonovergoten zaterdag in november. Op het Plein 1943 in Rotterdam-West maakt een club vrijwilligers zich klaar voor een zogeheten minga. Het is een samenkomst van buurtbewoners en andere belanghebbenden. In dit geval draait het om een van de sterkste oersymbolen van de mens: brood. De mens maakt al eeuwenlang brood, al van ver voor de jaartelling. Brood voedt de monden van een familie, maar brood is ook een product van saamhorigheid, van een hele gemeenschap. Brood is in essentie hartstikke duurzaam. In een wegwerpmaatschappij is dat in de vergetelheid geraakt.

Brooderhood, een project van Rotterdam Circulair, en de mensen achter de minga brengen dit weer naar de voorgrond. Want: we verspillen ontzettend veel voedsel op de wereld. Ruim 34 kilo prima eetbaar voedsel wordt per gezinelk jaar weggegooid, in Nederland. Het klimaat helpen gaat ook via het hergebruiken van voedsel, door minder te verspillen, door als gemeenschap duurzamere oplossingen te bedenken. Ook dat staat centraal op de minga.

Waarde door saamhorigheid

Ximena is de bezieler van het project. Ze legt uit wat een minga is. ‘De minga komt voor in heel Zuid-Amerika. Er wordt een ketting van gewone mensen gevormd, die allemaal bijdragen aan het brood. Het wordt samen gebakken, en voor alle betrokkenen is er een rol of een activiteit. Het draait om saamhorigheid en vooral om waarde geven aan de gemeenschap, aan wat je samen maakt.’

1 van 1 - 'Waarde geven aan je gemeenschap, dat is heel belangrijk. Alles heeft waarde, mensen vergeten dat in een wegwerpmaatschappij.' - Ximena

De ketting waar Ximena het over heeft, is ook tot stand gebracht in de wijk Bospolder-Tussendijken, waarvan Plein 1943 het hart vormt. Een club van 13 mensen heeft de zuurdesembasis van het deeg gemaakt, en hebben met elkaar gemengd en gekneed. Vandaag wordt het brood gebakken. Maar bovenal wordt er vandaag gepraat: de minga nodigt uit om ervaringen te delen over opgroeien en ouder worden, om verleden en toekomst te delen. Brood is daarbij de rode draad. Rond een vuur verzamelt een club mensen. Een mevrouw, die in 2000 uit Pakistan naar Nederland kwam, vertelt wat voor haar de waarde van brood is. ‘Brood is heel belangrijk. Het is simpel om te maken, maar je moet alle ingrediënten met liefde toevoegen. Ik heb mijn kinderen geleerd zelf brood te maken. Het brood in Nederland vond ik zielloos, plat, leeg. Dan heeft het geen waarde. Mijn kinderen én kleinkinderen bedanken mij: oma door jou weten we wat goed brood is. En dat kun je zelf maken!’

Liefde krijg je altijd terug

Louisa komt oorspronkelijk uit Portugal, maar praat met een onvervalst Rotterdams accent. ‘Mijn vader was bakker. Hij maakte het heerlijkste Portugese brood. Ik vond Nederlands brood ook stiekem niet zo lekker. We gaan zo vluchtig om met de zaken hier. Het is zo goed dat we nu aandacht besteden aan het tegenovergestelde. Toen ik in deze wijk kwam wonen zei niemand elkaar gedag. Ik ben gewoon begonnen met ‘Hoi!’ roepen. Eerst keken ze van ‘wie is dat mens?’. Maar nu zeggen ze gedag terug! Zo gaat het met alles: begin liefde te geven en het komt terug.’

1 van 1 - 'Ik ben gewoon begonnen met gedag zeggen in mijn buurt. Nu doet iedereen mee!' - Louise

Heilig brood

Een van de andere zaken waar vandaag aandacht aan wordt besteed, is de overlast van plaagdieren. Veel mensen in de wijk gooien oud brood in de bosjes. Ayse, onderdeel van de minga, legt uit dat dat níet is uit gemakzucht. ‘Voor veel culturen is brood juist heilig! Daarom gooien ze het niet weg, en geven ze het dan maar aan de dieren. Maar de praktijk is dat dat leidt tot een vieze buurt. Daarom zeggen wij: geef je oude brood aan ons. Wij stoppen het in onze vergister, en daar kunnen we weer brood mee bakken. Zo blijft brood heilig en is de oplossing duurzaam!’

1 van 1 - 'Brood eet je samen. Daar wil je mensen voor uitnodigen.' - Ayse

Ximena kijkt aan het einde van de dag tevreden rond. Er is gebakken, er is gegeten. Er was een toneelstuk en de kinderen hebben een speurtocht gedaan. Het was prettig druk, de hele dag door. ‘Zo leer je de mensen dat samenleven iets van waarde is. Wat deed jouw oma wat jij jouw kleinkind wilt meegeven? Dat hebben we mensen gevraagd en iedereen zegt: liefde en aandacht voor je omgeving. Dat is de ziel van een minga.’